Konfirmimi i rëndësisë kyçe të partneritetit strategjik ndërmjet Bashkimit Evropian dhe Ballkanit Perëndimor, si një rajon me perspektivë të qartë të BE-së, është mesazhi kryesor i Samitit BE-Ballkani Perëndimor, i cili do të mbahet nesër në Tiranë.
Ky është samiti i parë mes BE-së dhe Ballkanit Perëndimor në një nga gjashtë vendet e rajonit.
Temat kryesore të Samitit, siç u njoftua, janë trajtimi i përbashkët i pasojave të agresionit rus kundër Ukrainës me fokus në efektet negative në sigurinë energjetike dhe disponueshmërinë e ushqimit në rajon, por edhe të konsiderohen veprime të koordinuara për çështjet e sigurisë dhe mbrojtjes, siç është lufta kundër dezinformatave nga jashtë dhe përmirësimi i sigurisë kolektive kibernetike.
Liderët nga BE-ja dhe Ballkani Perëndimor do të diskutojnë thellimin e pjesëmarrjes politike, me fokus të veçantë tek të rinjtë, si dhe përpjekjet e përbashkëta për të menaxhuar migracionin përgjatë rrugës së Ballkanit Perëndimor, që nënkupton gjithashtu harmonizimin e politikës së BE-së për liberalizimin e vizave dhe bashkëpunimin për sistemin e riatdhesimit.
Të 27 vendet anëtare të BE-së dhe partnerët nga të gjashtë vendet e rajonit të Ballkanit Perëndimor janë të ftuar në Samit. Ende nuk është konfirmuar prezenca e presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq, por përfaqësuesit e BE-së në brifingun e sotëm në prag të Samitit shprehën besimin se Serbia do të përfaqësohet në nivelin më të lartë.
Para fillimit të Samitit, operatorët e Telekomit nga vendet e rajonit dhe të BE-së pritet të nënshkruajnë një deklaratë, si hapi i parë për uljen e çmimeve të roaming nga tetori 2023.
Procesi, siç informuan përfaqësuesit e BE-së, do të vazhdojë dhe operatorët do të negociojnë për të arritur qëllimin përfundimtar. Operatorët, siç theksojnë, nuk kanë asnjë detyrim ligjor dhe këtë e bëjnë nga angazhimi i tyre ndaj vendimit për uljen e çmimeve të shërbimeve roaming.
Lidhur me idenë e integrimit gradual të rajonit me BE-në dhe cilat faza dhe fusha janë planifikuar, siç sqaroi një nga përfaqësuesit e BE-së në konferencën e sotme, shembull i mirë i kësaj është tregu i përbashkët, i cili është një hap kyç drejt harmonizimit dhe integrimit të tregut në Ballkanin Perëndimor me tregun e BE-së dhe qëllimi është që ky shembull të përsëritet në sfera të tjera, si roaming dhe krijimi i një platforme të përbashkët për tregtinë e energjisë.
Udhëheqësit pritet të miratojnë përfundimisht një deklaratë të përbashkët.
Për sa i përket konformitetit të tekstit të deklaratës dhe nëse ajo është konfirmuar nga të gjithë liderët, përfaqësuesit e BE-së në konferencën e sotme shprehën besimin se të gjashtë vendet e rajonit të Ballkanit Perëndimor do ta nënshkruajnë atë dhe kështu do të dërgohet një mesazh i fortë.
Lidhur me tonin e deklaratës dhe nëse do të ketë mesazhe politike nga Samiti, përfaqësuesit e BE-së përmbledhin se në fokus do të jetë rëndësia e partneritetit strategjik mes BE-së dhe rajonit, si dhe riafirmimi dhe përshpejtimi i integrimit të rajonit në BE, por edhe se vendet do të lëvizin më shumë dhe më shpejt nëse janë një partner që ndërmerr reforma dhe respekton parimet e BE-së, si shteti i së drejtës, sundimi i ligjit dhe politikat e qeverisjes së mirë, me theksimin se është jo vetëm për sjelljen e ligjeve dhe reformave, por edhe zbatimin e tyre dhe ndërtimin e një historie të mirë në këtë drejtim.
Pas seancës plenare të Samitit të BE-së – Ballkani Perëndimor, në orën 14:30 me orën lokale është caktuar një konferencë për media.
Samiti BE – Ballkani Perëndimor është pjesë e agjendës strategjike të Këshillit të Evropës 2019-2024. Samiti i mëparshëm BE-Ballkani Perëndimor u mbajt në Brdo pranë Kranj në Slloveni në tetor 2021.
