Kryesimi njëvjeçar i Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë, të cilin Maqedonia e Veriut e mori më 1 janar, tregon qartë një angazhim të madh në diplomacinë ndërkombëtare nga ana e Qeverisë së Maqedonisë së Veriut, kështu vlerëson në një bisedë ekskluzive për Indeks.mk, ish ambasadori i Bashkimit Evropina (BE) në Maqedoninë e Veriut, Ervan Fuere.
“Pasi Maqedonia e Veriut ka kontribuar aktivisht në misionet ushtarake dhe të sigurisë të BE-së, ky rol i ri do t’i ofrojë vendit një mundësi tjetër për të demonstruar kapacitetin si ofrues i stabilitetit në një botë gjithnjë e më të paqëndrueshme. Me Evropën që po përballet me krizën më të keqe të sigurisë dhe humanitare që nga Lufta e Dytë Botërore, kryesimi do të testojë kapacitetin e vendit për të vepruar si një ndërmjetës i ndershëm duke mbështetur parimet themelore të OSBE-së. Agresioni brutal rus kundër fqinjit të saj dhe shtetit pjesëmarrës, Ukrainës, përveç refuzimit të vazhdueshëm të Rusisë për të miratuar buxhetin vjetor për Organizatën, do ta bëjë detyrën jashtëzakonisht sfiduese. Për të shmangur ngritjen e pritshmërisë dhe vendosjen e synimeve të larta që nuk kanë shanse të shohin dritën e ditës, ministri i Jashtëm Bujar Osmani, i cili do të jetë fytyra e dukshme e Kryesisë gjatë gjithë vitit, do të duhet të promovojë një politikë konkrete në trajtimin e sfidave ekzistenciale me të cilat përballet Organizata”, deklaroi Fuere për Indeks.mk
Ai thotë se një sfidë e madhe për kryesimin e Maqedonisë së Veriut do të jetë shmangia e situatës mjaft të trazuar politike të brendshme (për të mos përmendur korrupsionin endemik në vend) të minojë imazhin publik të vendit dhe të dobësojë përpjekjet e tij diplomatike.
“Efektiviteti i OSBE-së qëndron në diplomacinë dhe ndërtimin e një dialogu besimi midis shteteve pjesëmarrëse, me misionet në terren që luajnë një rol kritik në të gjithë rajonin”, nënvizoi ai.
Duke folur për kontestin mes Shkupit dhe Sofjes, ambasadori Fuere thotë se mënyra e vetme që mund të trajtohen këto çështje është që BE-ja t’i kushtojë vëmendje shumë më të mëdha dhe më të qëndrueshme në ndërmjetësimin e mosmarrëveshjeve dypalëshe dhe bashkimin e ekspertizës së OSBE-së dhe Këshillit të Evropës në nxitjen e pajtimit, si dhe projekteve të përbashkëta të mësimdhënies së historisë.
“Mënyra më e mirë për të ndërtuar besimin dhe për të promovuar pajtimin është bashkimi i palëve për të punuar për qëllimet e përbashkëta që përfitojnë të dy komunitetet. Qeveria e Maqedonisë së Veriut tregoi guxim të madh në negocimin e marrëveshjes me Greqinë për emrin e vendit. Fatkeqësisht, BE-ja nuk e respektoi anën e saj të marrëveshjes me presidentin Macron që bllokoi në vitin 2019 hapjen e negociatave të anëtarësimit dhe duke e lënë të hapur derën për bllokime të mëtejshme, këtë herë nga Bullgaria, për arsye që kishin të bënin me politikën e brendshme bullgare sesa me kriteret për anëtarësim në BE. Për t’i bërë gjërat më keq, i ashtuquajturi “propozimi francez” miratoi pothuajse të gjitha kërkesat bullgare. Fakti që nuk kishte asnjë element reciprociteti në kërkesën për ndryshimin e kushtetutës maqedonase për të përfshirë një referencë për ekzistencën e një pakice bullgare në Maqedoninë e Veriut, tregon një konsideratë të pakët nga Franca dhe në të vërtetë BE për vendimet e Gjykatës Europiane për të Drejtat e Njeriut në Strasburg, i cili vazhdimisht i bëri thirrje Bullgarisë që të njohë ekzistencën e një komuniteti maqedonas në Bullgari. Është mjaft tronditëse të shihet sjellja e BE-së në këtë çështje, pavarësisht rikujtimeve të përsëritura se projekti europian bazohet në sundimin e ligjit”, potencoi Fuere.
Ai thkesoi se nuk ka asnjë garanci se Bullgaria nuk do të abuzojë me anëtarësimin e saj në BE për të ndjekur kërkesat e tjera kundër Maqedonisë së Veriut, sapo të fillojnë negociatat e anëtarësimit.
“Diskutimet e vazhdueshme mbi historinë në Komisionin e Përbashkët të Ekspertëve të krijuar sipas Traktatit të Miqësisë 2017 janë një rast i tillë, me partitë politike bullgare që vendosin se tani është koha më e mirë për të avancuar versionin e tyre të historisë, edhe nëse është në kurriz të tyre. fqinji më i afërt. Siç e kemi parë në rastin e Irlandës dhe Mbretërisë së Bashkuar, ne jemi ende duke debatuar historinë tonë të përbashkët, por në një mënyrë jo-konfrontuese. Debatet gjatë historisë së përbashkët shekullore midis vendeve fqinje nuk mund të zgjidhen në një apo dy vjet apo edhe dekada”, tha Fuere për Indeks.mk
Duke lejuar, shton mëtej ai, që kërkesat bullgare të shkojnë përpara sipas ‘Propozimit Francez’, BE-ja ka krijuar një precedent të rrezikshëm, i cili do të rikthehet në agjendën e zgjerimit të BE-së ndërsa përparon në pjesë të tjera të Ballkanit Perëndimor, ku mosmarrëveshjet dypalëshe dhe pesha e historisë mbeten të rrënjosura thellë. (Indeks.mk)